Mình muốn kể về sự giận dữ
Mình rất ghét phải tỏ thái độ giận dữ hay không vui trước bất kỳ ai. Mình ghét những cảm xúc tiêu cực. Bởi mình được dạy từ nhỏ, nó chẳng thể đem đến niềm vui hay sự yêu thích. Nhưng có vài chuyện dù cố cách mấy cũng không thể tỏ ra mặt vui vẻ, vô lo. Mình rất ghét bản thân mình mỗi lần như thế. Ghét bản thân mình không thể kiểm soát được chính mình. Nhưng sự giận dữ là núi lửa phun trào, sau con bùng nổ dữ dội, dòng nham thạch ánh đỏ lấp lóe vẫn lan tràn tứ phía.
Nghệ thuật thời Phục hưng ngẫm nghĩ lại lại nghệ thuật với nhiều sự kiểm soát và kiềm nén. Mỹ thuật khắc họa người ở mức đỉnh cao và thăng hoa. Từng khuôn mặt người sống động, mượt mà nhưng hết sức chừng mực và khuôn phép. Nghiêm nghị. Mỉm chi. Chau mày… Biểu cảm vừa độ và mực thước. Hiếm có việc tái hiện của một sự giận dữ thực tế nào.
Artemisia Gentileschi (1593-1654) là một trong những ngoại lệ hiếm có như thế. Ngoại lệ về giới tính và ngoại lệ trong biểu hiện tác phẩm. Một trong số những nữ họa sĩ hiếm hoi của thời kỳ Phục Hưng, những tác phẩm cũng đậm đặc những biểu cảm cao độ. Đặc biệt là sự giận dữ. Không có một biểu cảm mềm mại, mực thước và đúng quy chuẩn. Những tác phẩm của Artemisia Gentileschi là dòng dung nham lóe đỏ chảy dài, nóng rẫy và hầm hập, đủ sức để đe dọa bất cứ ai nhìn.
Để hiểu tác phẩm, đôi khi nét màu mảng là chưa đủ. Bối cảnh và câu chuyện đằng sau lắm lúc là ngòi bút vẽ vô hình điều khiển cả tác phẩm và nghệ sĩ. Và Artemisia Gentileschi tương tự, nguồn cơn dung nham giận dữ là từ bi kịch bị thương tổn bởi lạm dụng tình dục và hơn hết là bị phân xử bất công từ chính tổn thương đó.
“Judith Slaying Holofernes” (1612-1613) là một cơn thịnh nộ kinh điển và đáng tự hào của Artemisia Gentileschi. Dưới lớp vỏ bọc diễn họa lại câu chuyện Judith và Holofernes trong Kinh thánh, Artemisia Gentileschi tái hiện lại câu chuyện cuộc đời mình. Và trong câu chuyện được tái hiện “Judith Slaying Holofernes” nữ họa sĩ trở thành thẩm phán tối cao ban phát mức phạt man rợ nhất cho kẻ đê tiện.
Ánh sáng và bóng tối cạnh tranh kịch liệt, góc độ và hành động đẩy mạnh từ cao xuống thấp cho thấy sự phân quyền quyền lực và sức mạnh bị đảo lộn hoàn toàn. Những gương mặt không còn nét điềm tĩnh hay khuôn mẫu. Vết nhàu nhĩ, đau đớn tột độ song hành cùng cơn cuồng nộ đầy tính nữ. Máu đỏ từ góc độ phía dưới căng thẳng một đường hướng trên, tạo sự đối lập gần như ngang mức độ với hành động. Hai phương hướng đấu đá lẫn nhau bật lên sự giận dữ không điểm dừng. Sự giận dữ được lưu nhớ hoài trong lịch sử nghệ thuật.
Mình muốn kể một chút về sự giận dữ. Hôm nay. Nham thạch ánh đỏ. Lấp lóe. Lan tràn. Và chỉ có thế thôi.
----- “𝗖𝘂̉ - 𝗡𝗴𝗵𝗲̣̂” tập hợp suy diễn vớ vẩn và lủng củng vô thiên về những gì thoáng qua một ngày của mình và thứ được gọi là “nghệ thuật”. Mình sẽ ráng gõ gõ trong 100 ngày.
Comentários